دانشمندان به کشف جدیدی در زمینه تاثیر رقص بر عملکرد مغز دست یافتهاند. این یافتهها نه تنها به درک بهتر ما از عملکرد مغز کمک میکنند بلکه راههای جدیدی را برای درمان اختلالات عصبی مانند پارکینسون میگشایند.
ایندیپندنت در گزارشی نوشت محققان دریافتهاند رقص باعث پدیدهای به نام «همگامی درون مغزی» میشود که میتواند تاثیرات مثبت و ماندگاری بر سلامت مغز داشته باشد.
علوم اعصاب رقص، رشتهای نوظهور در دنیای پژوهشهای علمی است که به بررسی دقیق تاثیرات رقص بر مغز میپردازد.
این حوزه مطالعاتی که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته، به دنبال کشف مکانیسمهای پیچیدهای است که رقص از طریق آنها بر عملکرد مغز تاثیر میگذارد؛ از بهبود عملکرد حرکتی گرفته تا ارتقای سلامت روان.
رقص ظاهرا توانایی شگفتانگیزی در تحریک و تقویت شبکههای عصبی دارد.
دکتر جولیا سی باسو، مدیر آزمایشگاه مغز تجسم یافته در دانشگاه ویرجینیا تک، از پیشگامان این حوزه تحقیقاتی است.
او و تیمش فرضیه «همگامی درون مغزی» را مطرح کردهاند که توضیح میدهد رقص چگونه میتواند نواحی مختلف مغز را نه تنها فعال، بلکه ارتباطات بین آنها را نیز تقویت کند.
این فرآیند منجر به ایجاد و تقویت شبکههای عصبی میشود که میتواند برای افراد مبتلا به اختلالات عصبی بسیار سودمند باشد.
دکتر باسو در مصاحبهای با نیویورک تایمز گفت: «اصطلاح در یک طول موج قرار گرفتن، در واقع به همین پدیده اشاره میکند.»
او افزود که رقص، توانایی بدن و مغز را برای هماهنگی کامل افزایش میدهد؛ به طوری که ارتباطی یکپارچه بین بخشهای تفکر، عواطف، حرکت و حس کردن ایجاد میشود.
این یافتهها به ویژه برای افراد مبتلا به اختلالات عصبی مانند پارکینسون و آلزایمر امیدبخش است.
در این بیماریها، مسیرهای عصبی موجود دچار اختلال میشوند اما رقص میتواند به مغز کمک کند تا ارتباطات جدیدی ایجاد کند و مسیرهای عصبی جدیدی بسازد.
این فرآیند که به عنوان «نوروپلاستیسیتی» شناخته میشود، میتواند به بهبود این بیماریها کمک کند.
مرکز رقص مارک موریس، پیشرو در استفاده از رقص برای درمان بیماری پارکینسون، نزدیک به دو دهه است کلاسهای تخصصی برای افراد مبتلا به این بیماری برگزار میکند.
نتایج حاصل از این برنامهها نشان میدهند رقص میتواند تاثیرات مثبتی بر علائم پارکینسون داشته باشد.
دیوید لونتال، مدیر برنامه و معلم بنیانگذار یک برنامه رقص (Dance for PD)، برنامهای که در مرکز رقص مارک موریس اجرا میشود، گفت: «در این برنامه ما در واقع موسیقی بدن را بازیابی میکنیم.»
او که اخیرا مقالاتی علمی در مورد ارتباط بین پارکینسون و رقص منتشر کرده است، گفت: «موسیقی بیانگر ضربآهنگ، کیفیت و جملهبندی است. در واقع، یک نقشه راه برای به حرکت آوردن افراد محسوب میشود.»
تحقیقات نشان میدهند گرههای قاعدهای مغز که مسئول کنترل حرکتی و پردازش ریتم هستند، در بیماری پارکینسون به شدت تحت تاثیر قرار میگیرند.
رقص میتواند به افراد مبتلا به این اختلال کمک کند تا دوباره ریتم خود را پیدا کنند و با مشکلات گفتاری و راه رفتن، مقابله کنند.
در برنامه Dance for PD، از موسیقی به عنوان راهنمایی برای کمک به بیماران در کنترل حرکات ساده راه رفتن و حرکات بالاتنه استفاده میشود.
محققان همچنین به این نکته اشاره میکنند که توانایی همگامسازی با ریتم و صداها که در رقص مشاهده میشود، ممکن است یک سازگاری تکاملی باشد.
این ویژگی در برخی از حیوانات، به ویژه «یادگیرندههای آواز» مانند دلفینها و طوطیها نیز دیده میشود.
این گونهها میتوانند الگوهای ریتمیک موسیقی را با بدن خود بازتولید کنند؛ درست مانند آنچه انسانها در رقص انجام میدهند.
این تحقیقات نشان میدهند رقص بیش از یک فعالیت تفریحی یا هنری است و ابزاری قدرتمند برای تقویت سلامت مغز و بهبود عملکرد عصبی محسوب میشود.