بر اساس مصوبه تازه هیات وزیران، به منظور افزایش درآمد دولت از گازبها، وزارت نفت موظف شده تعرفهگذاری مصرف گاز در بخش خانگی را به گونهای بهروز کند که مشترکان بیشتری در گروه اشتراکهای پرمصرف قرار بگیرند که باید برای مصرف اضافه، مبلغ بیشتری پرداخت کنند.
بر اساس بند «۲» ماده «۱۰» مصوبه ۲۰ آبان ۱۴۰۳ هیات وزیران، وزارت نفت مکلف شده است نظام تعرفهگذاری گازبها در بخش خانگی را، طوری طراحی کند که گازبهای پنج درصد از این بخش، به قیمت بالاترین تعرفه فروش گاز محاسبه و از مشترکین اخذ شود.
نظام تعرفهگذاری پلکانی پس از اجرای قانون هدفمندی یارانهها در دولت محمود احمدینژاد آغاز شد. در آن زمان هدف این شیوه تعرفهگذاری افزایش صرفهجویی مشترکان عنوان شد.
اما اکنون دولت با این مصوبه، وزارت نفت را مکلف کرده طوری نظام تعرفهگذاری را تغییر دهد، که دولت بتواند از درصدی از مشترکان، بالاترین نرخ را دریافت کند.
تعرفهبندی گاز بر اساس سه فاکتور تاثیرگذار «مقدار مصرف»، «زمان مصرف» و «اقلیم» انجام میشود.
در ماهههای گرم سال که از اول اردیبهشت تا ۱۵ آبانماه در نظر گرفته میشود، میزان مصرف پایه در تمامی اقلیمهای کشور برابر در نظر گرفته میشود. اما در ماههای سرد که از ۱۶ آبان تا ۳۱ فروردین است، تعرفه گاز بر اساس میزان مصرف در اقلیمهای مختلف کشور، متفاوت است.
اقلیم
براساس نظام تعرفهبندی فعلی، کشور به پنج اقلیم تقسیم شده است. مبنای این تصمیمگیری درجه حرارت متفاوت در مناطق ایران است. ۱۵ درصد مشترکین در اقلیم اول، ۲۸ درصد در اقلیم دوم، ۵۰ درصد در اقلیم سوم، چهار درصد در اقلیم چهارم و سه درصد در اقلیم پنجم قرار دارند.
اقلیم یک سردترین و اقلیم پنج، گرمترین اقلیمهای کشور هستند. برای نمونه، شهرهایی مثل تبریز، ارومیه و همدان در اقلیم اول طبقه بندی شدهاند و مناطقی مثل اهواز و ماهشهر، در اقلیم پنجم قرار گرفتند. در این تقسیمبندی تهران در اقلیم سوم قرار گرفته است.
مشترکی که در اقلیم اول (مناطق سردسیر) تا ۸۰۰ مترمکعب مصرف کند، در پله ششم و گروه مصرف متوسط قرار میگیرد. اما همین ۸۰۰ مترمکعب در در اقلیم پنجم (گرمسیر) در پله نهم و مشترکان پرمصرف قرار خواهد گرفت.
پلههای مصرف
طبق آخرین شیوهنامهای که شرکت ملی گاز ایران اعلام کرده است، تعرفه مشترکان گاز خانگی در ۱۲ پله و و پنج اقلیم محاسبه میشود. پلههای یک تا سه مشترکان کم مصرف هستند که گازبهای آنها برای هر مترمکعب به ترتیب: ۴۱۴، ۶۹۰ و ۹۶۶ ریال است؛ پلههای چهار تا شش، مشترکان با مصرف متوسط هستند که گازبهای آنها برای هر مترمکعب به ترتیب: ۱۷۵۸، ۲۴۶۱ و ۳۴۴۶ ریال مقرر شده است؛ گروه بعدی مشترکان پرمصرف هستند که در پلههای هفتم تا دهم قرار دارند و تعرفه گاز آنها برای هر مترمکعب به ترتیب: ۵۵۶۷، ۷۷۹۳، ۱۰۹۱۱، ۱۵۲۷۵ ریال تعیین شده است؛ در نهایت دو پله یازدهم و دوازدهم، طبق این شیوه قیمتگذاری مشترکان بسیار پرمصرف تشخیص داده شده که گاز بهای آنها ۵۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ ریال معین شده است.
طراحی تعرفه
بالاترین سقف تعرفه طبق آخرین اعلام شرکت ملی گاز شش هزار تومان است، حالا هیات وزیران دولت مسعود پزشکیان وزارت نفت را مکلف کرده است طوری نظام تعرفهبندی را طراحی کند (تغییر دهد)، که دولت بتواند از پنج درصد مصرف این بخش، حداکثر گازبها را دریافت کند. اقدامی که در نوع خود کم سابقه است.
در ادامه دولت در بندهای «۳» و «۴» ماده «۱۰» همین مصوبه، وزارت نفت را مکلف کرده است تعرفه مشترکین تجاری را هر شش ماه، معادل ۱۰ درصد میانگین بالاترین تعرفه داخلی شش ماه قبل افزایش دهد و گازبهای گلخانهها را به همین ترتیب معادل ۵ درصد افزایش دهد. این افزایش قیمتها نیز در نهایت روی قیمت مصرف کننده اعمال خواهد شد.
شهروندان در ایران که مالک ذخایر غنی گاز در جهان است، از یک سو به دلیل نبود زیرساخت مناسبت، به دلیل ناتوانی جمهوری اسلامی در تامین گاز نیروگاهها، در سال ۱۴۰۳، مثل سالهای جنگ، باید جدول خاموشی را تحمل کنند و از طرف دیگر در آستانه فصل سرد، با این مصوبه، باید گازبهای بیشتری به دولت پرداخت کنند.