پنجشنبه ۱۹ مهر امسال برابر با ۱۰ اکتبر، روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام است. این مناسبت در سال ۲۰۰۳ میلادی از سوی ده‌ها سازمان مدافع حقوق بشر در سراسر جهان نام‌گذاری شد. خبرگزاری هرانا در گزارشی به مناسبت این روز نوشت که طی یک سال گذشته دست‌کم ۸۱۱ نفر در ایران اعدام شدند.
بر اساس گزارش سازمان‌های حقوق بشری، روز پنجشنبه و هم‌زمان با روز جهانی مجازات اعدام، دو زندانی با اتهامات مرتبط با «مواد مخدر» در زندان ارومیه اعدام شدند.
هویت یکی از این دو از سوی منابع حقوق بشری، برهان انصاری، اهل ارومیه احراز شده است.
طبق گزارش هرانا، خبرگزاری وابسته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، جمهوری اسلامی در بازه زمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ تا هشت اکتبر ۲۰۲۴، حداقل ۸۱۱ نفر را در نقاط مختلف ایران به شیوه حلق‌آویز اعدام کرده است.
این رقم در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته، حدود ۲۳/۰۶ درصد افزایش داشته است.
از این تعداد چهار نفر در ملاء عام اعدام شدند و از میان قربانیانی که هویتشان احراز شده، جنسیت ۲۳ تن زن بوده و چهار تن دیگر در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشته‌اند و «کودک-مجرم» بوده‌اند.
هرانا با بیان این که در این بازه زمانی، ۷۲۱ گزارش را در رابطه با اعدام ثبت کرده، نوشت که طی این مدت ۱۸۶ نفر به اعدام محکوم شدند و ۵۹ حکم اعدام نیز از سوی دیوان عالی کشور تایید شده است.
بنا بر این گزارش، اجرای حکم اعدام در مدت زمان مورد بررسی نسبت به مدت مشابه در سال قبل دست‌کم ۲۳/۰۶ درصد، صدور احکام اعدام ۱۳/۴۱ درصد و اعدام زنان نیز ۳۵/۲۹ درصد افزایش داشته است.
۱۷ مهر ماه، در آستانه با روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام، «سازمان حقوق بشر ایران» و «کارزار جهانی نه به اعدام در ایران» با مشارکت سازمان‌ها و کنشگران حقوق بشری، مدنی و سیاسی، در حمایت از کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام»، به مدت ۲۴ ساعت بدون وقفه به موضوع اعدام در ایران پرداختند.
در این ۲۴ ساعت بسیاری از چهره‌های شناخته شده ایرانی و بین‌المللی در این برنامه حضور یافتند و به‌طور مستقیم با اعتراضات ایرانیان در جای‌جای جهان همراه شدند.
اتهامات اعدام‌شدگان و محل اجرای احکام اعدام
بر اساس اطلاعات گردآوری شده هرانا، ۵۵/۴۹ درصد اعدام‌شدگان به اتهام جرایم مربوط به «مواد مخدر» و ۳۵/۵۱ درصد به اتهام «قتل» در ایران اعدام شدند.
همچنین ۲/۳۴ درصد اعدام‌ها به اتهام «تجاوز»، ۲/۳۴ درصد با اتهامات نامعلوم، ۱/۲۳ درصد با اتهام امنیتی (جاسوسی، ترور، بمب‌گذاری)، ۱/۱۱ درصد به اتهام «محاربه» (غیر سیاسی)، ۰/۸۶ درصد با اتهام «محاربه» و «بغی» (سیاسی و امنیتی)، ۰/۶۲ درصد به اتهام «سرقت مسلحانه» و ۰/۴۹ درصد به اتهام «فساد فی‌الارض» بوده‌اند.
هرانا در گزارش خود نوشت صدور و اجرای حکم اعدام شهروندان در ایران در حالی رخ می‌دهد که بسیاری از متهمان از دسترسی به روند عادلانه دادرسی محروم‌اند.
بیشترین اعدام‌های انجام شده در استان البرز با سه زندان پرجمعیت و مهم کشور (با ۲۱/۷۰ درصد) بوده است و پس از آن استان فارس با ۹/۸۶ درصد و استان اصفهان با ۶/۷۸ درصد، بیشترین اعدام را داشته‌اند.
همچنین زندان قزل‌حصار کرج با ۱۳۹ اعدام، زندان عادل‌آباد شیراز با ۷۹ اعدام و زندان دستگرد اصفهان با ۴۸ اعدام، در رتبه‌های اول تا سوم زندان‌هایی قرار دارند که اجرای احکام اعدام در آن‌ها انجام شده است.
رکورد یک دهه اعدام در ایران شکسته شد
مجموعه فعالان حقوق بشر و مرکز عبدالرحمن برومند برای حقوق بشر در ایران، با انتشار بیانیه‌ای مشترک افزایش نگران‌کننده اعدام‌ها در ایران را محکوم کردند.
این سازمان‌ها مجازات اعدام را نقض حق حیات و نشانه‌ای از فساد قضایی در ایران دانسته و خواستار توقف فوری آن شدند.
آن‌ها از جامعه بین‌المللی نیز درخواست کردند جمهوری اسلامی را برای توقف اعدام‌ها و اصلاحات قضایی پاسخگو کند.
امضاکنندگان این بیانیه با اشاره به آمار اعدام‌های انجام شده یادآور شدند که امسال بالاترین تعداد اعدام زنان در دهه گذشته ثبت شده و ۲۳ زن اعدام شده‌اند.
ایران‌اینترنشنال روز ۱۶ مهر در گزارشی با استناد به گزارش‌های منابع حقوق بشری نوشت از روز دوشنبه ۹ مهر تا یک‌شنبه ۱۵ مهر، دست‌کم ۴۳ زندانی در زندان‌های ایران اعدام شدند.
در این گزارش آمده است جمهوری اسلامی در هفت روز، هر روز دست‌کم شش نفر و هر چهار ساعت حداقل یک نفر را اعدام کرده است.
سازمان عفو بین‌الملل در آخرین گزارش سالانه خود با اشاره به افزایش چشم‌گیر اعدام در ایران نوشت نزدیک به ۷۵ درصد از کل اعدام‌های ثبت‌شده در سال ۲۰۲۳ در جهان، در ایران انجام شده است.
طبق این گزارش، جمهوری اسلامی بعد از خیزش «زن، زندگی، آزادی»، استفاده از مجازات اعدام را برای القای وحشت در میان مردم و تشدید کنترل خود بر قدرت افزایش داده است.
بیشتر بخوانید: انتقام از «زن، زندگی، آزادی» با افزایش اعدام‌های سیاسی